Kredi Hayat Sigortalarının Önemi ve Gerekliliği
Hayat sigorta poliçeleri, insanlara yaşlılıklarında sıkıntıya düşmemeleri ya da vefat etmeleri durumunda geride kalan eşi, çocuğu veya bakmakla yükümlü oldukları kişilere mevcut yaşam standartlarını devam ettirme olanağı vermektedir.

Hayat Sigortaları ölüm haline bağlı yapılmışsa, sigorta şirketi ancak poliçe vadesi içinde sigortalının ölmesi durumunda müşterisinin lehdarlarına belirlenen tazminat ödemesini yapar. Eğer yaşam haline bağlı yapılmışsa, vade başında belirlenen süre sonunda sigortalı hayatta ise tazminat kendisine ödenir. Bir de karma hayat sigortaları yapılmaktadır. Bu tür poliçeler yukarıdaki her iki durumu da kapsar. Önceden belirlenen süre sonunda sigortalı hayatta kalmış ise sigorta bedeli kendisine ödenir. Ancak süre dolmadan sigortalı vefat ederse bu durumda sigorta bedeli poliçede gösterilen lehdarlara veya yasal mirasçılara ödenir.

Asıl konumuz olan Kredi Hayat Sigortalarına gelince, sektörde iki tür Sabit ve Azalan bakiyeli Kredi Hayat sigortaları yapılmaktadır. Sabit Teminatlı Kredi Hayat Sigortalarında vade başında kredi tutarı bedeli üzerinden prim hesaplanarak poliçe düzenlenir ve risk gerçekleştiğinde bu tutar üzerinden önce kredi kuruluşuna kalan kredi borcu kadar tazminat ödenerek kredi borcu kapatılır geri kalan tutar ise varis veya poliçede belirlenen lehdarlara ödenir.
Azalan bakiyeli Kredi Hayat Sigortalarında örnek verecek olursak;
Bir müşterinin 60 ay 100 bin TL Konut Kredisi (Sabit taksit ödemeli) kullandığını ve 100.000 TL sabit teminatlı hayat sigortası yapıldığını düşünelim, 30. ay müşteri vefat ederse yaklaşık olarak kalan (ödenmemiş) kredi riski 60 bin TL (Faiz/Kar Payı oranına göre değişkenlik gösterecektir) civarında olacaktır. Kredi kuruluşu acenteliğini yaptığı sigorta şirketinden Daini-i Mürtehin (DM) sıfatıyla 60 bin TL kredi borcunu kapatarak varislere herhangi bir tazminat ödemesi yapılmayacaktır. Böylece vade başında ödenecek prim sabit teminatlı hayat sigortasına göre daha hesaplı olmakta, risk gerçekleştiğinde ise sigorta şirketi sadece kalan kredi borcu kadar tutarı kapatarak amacına uygun poliçe yapılmış olmaktadır.

Konuya kredi kullananın hayat sigortasını yaptırma isteği açısından bakacak olursak;
4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda “Aksine bir teamül, ticarî örf veya adet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz.” maddesi gereğince kredi kuruluşları vermiş oldukları kredilere bağlı sigorta tekliflerini müşterilerinin rızalarını alarak poliçeye çevirmektedir. Azalan bakiyeli hayat sigortası da bu minvalde sadece kredi borcuna endeksli yapılarak müşterinin istemediği, tercih etmediği ya da başka bir deyişle ihtiyaç hissetmediği tazminat kısmını dışarda bırakarak daha uygun fiyatla poliçeyi yapabilmesi imkanını sunmaktadır. Ancak şunu da belirtmek gerekiyor ki müşteri hayat sigortasını yapmak istemezse kredi kuruluşu da kredi vermeme hakkına sahip olacaktır. Bu durum kredi kuruluşlarının kredilere bağlı yapılan sigortaların müşterilerine zorunlu yaptırdığı yönünde bir algı oluşmasını sağlamakta ve çeşitli şikayetler kamu otoritelerine ulaşmaktadır. Kredi kuruluşu için hem kredisinin güvencesi hem de gelir kazancı söz konusu iken, müşteri için kendi ve/veya varislerini güvenceye alması için ödemesi gereken bir bedel söz konusu olmaktadır.

Biz bankacılar sosyal sorumluluk penceresinden de bakarak Kredi Hayat Sigortasını öneriyor olsak da sigorta neticede toplumsal bilinç ve kültür düzeyi ile paralel gelişen bir sektördür. Yurt dışında sigorta bilincinin nasıl daha çocuk yaşlarda insanlara verildiğini ve sigortanın zorla satılan bir ürün yerine, daha çok ihtiyaç gereği talep gördüğünü bilmekteyiz. Kredi kullanan vatandaşlarımızın krediye istinaden yaptırmış oldukları hayat sigortaları vefat etmeleri halinde varislerini, sürekli sakat kalmaları halinde ise iş gücü kaybı sonucu ödeme zorluğu çekecekleri kredilerin sigorta şirketlerince kapanması sonucu yaşayacakları sıkıntıları bertaraf etmiş olacaklarını hesaba katmalıdırlar.

SERDAR POLAT